Ieder kind krijgt eens met ‘afscheid’ te maken. Creativiteit helpt om hiermee om te gaan en biedt een voedingsbodem tot verdere ontplooiing.

Gratis lesprogramma (digitaal)
bij aankoop van de  praatplaten.

image

PRAATPLATEN

Oma is dood en nu? Wat gaat er de komende tijd allemaal gebeuren? Waar is oma tot de begrafenis? Wordt ze onder de grond opgegeten door kleine beestjes? Is het erg als ik niet steeds hoef te huilen?

Boeiende gesprekken kunnen ontstaan wanneer kinderen vragen stellen over de dood en afscheid nemen. Maar soms is het best lastig om deze gesprekken aan te gaan. Waar begin je?

Zowel beeldende therapie als begeleiding in het onderwijs en bij verlies in de klas vindt plaats op locatie. Dit kan op school zijn, maar ook thuis in de vertrouwde omgeving van het kind.

Activiteiten rondom een uitvaart kunnen op school plaatsvinden, bij het kind thuis of bijvoorbeeld in een uitvaartcentrum.

BEELDENDE THERAPIE BIJ VERLIES EN ROUW

Sociaal-emotionele problemen kunnen voortvloeien uit een verlieservaring die het kind (recentelijk) heeft meegemaakt. Dit kan het overlijden zijn van een voor het kind dierbaar persoon, maar ook scheiding van ouders kan als een verlieservaring ervaren worden. Dit geldt ook voor het doodgaan van een lievelingsdier of de verhuizing van een vriend, dat grote indruk kan maken.

BIJ VERLIES IN DE KLAS

Soms komt het voor dat een school of een klas van heel dichtbij met verlies te maken heeft. Bijvoorbeeld als een leerkracht, kind of een ouder overlijdt. Dit roept bij kinderen veel vragen op. ‘Kan ik ook zomaar doodgaan als ik ziek ben?’ of ‘Komt de vader van mijn vriendje nu nooit meer terug?’ Vragen die soms lastig te beantwoorden zijn, terwijl kinderen een eerlijk antwoord verwachten van volwassenen. Daar hebben ze ook recht op.

Begeleiding in het onderwijs

Soms lijkt het of er zich elke week wel ergens een drama voltrekt waarbij een kind overlijdt. Immens verdriet bij ouders en familie, school in diepe rouw gedompeld. Kun je je hierop voorbereiden? Of anders gezegd: Wíl je je hierop voorbereiden? Laten we voorop stellen dat natuurlijk niemand hiermee te maken wil krijgen. Niemand wil een nieuwe schooldag beginnen met het bericht dat er een kind is overleden.

Activiteiten rondom een afscheid bij overlijden

Wanneer er een kind overlijdt of een ouder, dan kan het voor andere kinderen in het gezin en de familie waardevol zijn om klasgenootjes of vriendjes te betrekken bij het afscheid. Zo’n periode tussen het overlijden en de uitvaart is een drukke tijd en vooral waar het een jong persoon betreft, vraagt dit veel zorgvuldige aandacht van de uitvaartverzorger. Het kan dan prettig zijn als iemand anders zich over bijvoorbeeld kinderen van school of uit de klas ontfermt en liefdevol en concreet over de verdrietige ervaring en de gevoelens die dit met zich meebrengt, te kunnen werken.

Over Femke

Ik ben Femke van Midden (1981), getrouwd met Gerjan en moeder van onze zonen Jelle en Matthijs.

Van 2000 t/m 2004 heb ik de opleiding Creatieve therapie beeldend aan de Hogeschool Utrecht gevolgd. In de laatste twee jaar specialiseerde ik mij in sociaal-emotionele problematiek bij kinderen in de basisschoolleeftijd. Na mijn afstuderen ben ik met deze doelgroep blijven werken: als beeldend therapeut in het basisonderwijs en in verschillende functies in de kinderopvang. Door de jaren heen kwam mijn interesse steeds meer te liggen in de Emotionele processen die mensen doormaken. Dat heeft mij doen besluiten een nieuwe weg in te slaan.

In 2012 begon ik aan de opleiding tot uitvaartbegeleider bij Meander Uitvaartopleidingen. Aansluitend heb ik ruim 5 jaar bij Barbara Uitvaartverzorging in Utrecht als uitvaartleider gewerkt. Ik heb vele families mogen bijstaan tijdens het moeilijke proces van afscheid nemen van hun dierbare. In die jaren heb ik regelmatig gezien wat afscheid nemen met kinderen doet. Ik raakte er meer en meer van overtuigd dat zij goed geïnformeerd en actief betrokken moeten worden bij de verwerking van verlies. In het kader van ‘goed informeren’, heb ik in 2015 mijn boek Mama had een baby in haar buik uitgegeven. Het idee voor dit boek is ontstaan toen ik mij meer ging verdiepen in kinderuitvaarten. Lees hier meer over het boek.

Omdat mijn werk slechts voor een klein deel met de ontwikkeling van kinderen te maken had en daarnaast de kracht van beeldende therapie voor mij altijd sterk aanwezig is geweest, heb ik in het voorjaar van 2018 besloten om die twee kenniswerelden samen te voegen.

Niet alleen bij verlies door dood, ook bij verlies door scheiding van ouders is het van belang dat het kind centraal staat. Ieder kind maakt in de verschillende leeftijdsfases weer andere, nieuwe ontwikkelingen door. Zo ook bij verlies. Tijdens de begeleiding van kinderen die met een verlieservaring te maken hebben (gehad), combineer ik mijn kennis vanuit de beeldende therapie met mijn kennis op het gebied van verlies- en rouwverwerking. Ik geef ze handvatten om hun verlieservaring te accepteren, eigen te maken en help ze weer uit te kijken naar de toekomst. Want ieder kind heeft het recht om zich gelukkig te voelen.

Boek over het verlies van een babybroertje of -zusje

Het overlijden van een kind is wel het laatste waar wij aan willen denken. We gaan er tenslotte allemaal van uit dat kinderen geboren worden om ons te overleven. Zo heeft moeder natuur dat bedacht.
‘Mama had een baby in haar buik’ is geschreven voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 7 jaar. Het boekje kost € 15,95

Beeldende therapie

Wanneer een kind te maken krijgt met een verlieservaring (door dood van een dierbaar persoon, scheiding van ouders, verhuizing…) komt er een hoop op hem/haar af. Maar het is niet altijd goed te zien hoe het kind hiermee omgaat. Soms is het kind verdrietig, boos, toont het teruggetrokken of juist opstandig gedrag en het volgende moment speelt hij/zij weer vrolijk verder. Dit gedrag kan soms best ingewikkeld zijn. Je wilt hem/haar verder helpen, maar het kind kan de woorden voor zijn/haar gevoelens of gedrag niet vinden. In dat geval kan beeldende therapie uitkomst bieden.

Werkwijze

BEELDENDE THERAPIE

Het aanmelden van uw kind voor beeldende therapie kan rechtstreeks bij mij, u heeft hiervoor geen verwijzing van de huisarts nodig. U kunt hiervoor contact met mij opnemen voor het maken van een afspraak. Indien gewenst kan er eerst een kennismakingsgesprek plaatsvinden om, samen met u en uw kind, af te tasten of beeldende therapie geschikt is voor hem/haar. Er vindt een intakegesprek plaats met u en eventueel de leerkracht. Tijdens dit gesprek wordt de hulpvraag besproken die uitmondt in een begeleidingstraject op maat. Er volgt een serie van 7 therapiesessies op school of thuis. Hierna vindt er met u en waar mogelijk met de leerkracht een (tussen)evaluatie plaats waarin we met elkaar de voortgang bespreken. Hulpvragen worden bekeken en eventueel bijgesteld. Met elkaar beslissen we hoeveel sessies er nog nodig zijn of dat we gaan afronden. Na de laatste sessies vindt een eindevaluatie plaats. Uw kind is hier ook bij aanwezig. Indien u of school dit wenst, kan ik ook in de klas extra begeleiding aanbieden, bijvoorbeeld wanneer de hulpvraag betrekking heeft op een verlieservaring zoals het overlijden van één van de ouders en waar klasgenoten ook hun vragen of angsten over hebben.

BEGELEIDING BIJ VERLIES IN DE KLAS EN RONDOM AFSCHEID

Wanneer er begeleiding nodig is rondom een afscheid waarbij een kind of klas betrokken is, neemt u dan contact met mij op voor een afspraak. Tijdens ons gesprek inventariseer ik bij de ouders, leerkracht en/of uitvaartverzorger de wensen en mogelijkheden. Elke situatie en elk afscheid is weer anders, dus begeleiding hierin zal maatwerk zijn. Daarom is overleg met alle betrokkenen van belang.

Zowel beeldende therapie, begeleiding bij verlies in de klas als begeleiding rondom een afscheid vindt plaats op locatie. Dit kan op school zijn, maar ook thuis in de vertrouwde omgeving van het kind.

Activiteiten rondom een uitvaart kunnen op elke gewenste locatie plaatsvinden zoals bijvoorbeeld een uitvaartcentrum.

Contact

Femke van Midden – Tolick 48, 3828 HG Hoogland – KvK-nummer: 73036137